MENA Landenrapport - Soedie-Arabië 2016

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Politieke situatie

Head of state/government: Koning en Eerste Minister Salman bin Abdoel Aziz al-Saoed (sinds januari 2015)
Regeringsvorm: Monarchie
Bevolking: 32,0 miljoen (naar schatting) - meer dan 30% van de bevolking is immigrant

Een assertiever buitenlands beleid

De aanhoudende politieke onrust in het Midden-Oosten is een uitdaging voor de Saoedische leiders, met grote veiligheidsproblemen door de huidige situatie in buurlanden Irak en Jemen. Saoedi-Arabië voelt zich steeds meer uitgedaagd door een groeiende invloed van Iran, de traditionele rivaal voor hegemonie in de Golfregio. Daarom wordt het Saoedische buitenlands beleid assertiever, vooral als reactie tegen de Iraanse invloed, bijvoorbeeld door de  (soennitische) oppositietroepen in Syrië te steunen en, sinds maart 2015, door een rechtstreekse militaire interventie in Jemen tegen de oprukkende Houthi-rebellen, een sjiitische
stam die de steun van Iran zou genieten.

In eigen land gaat men ervan uit dat politieke en maatschappelijke hervormingen louter cosmetisch zullen zijn, daar de regerende Saud-familie en het klerikale establishment stevig in het zadel zullen blijven.

Economische situatie

De economie heeft nog ruimte om de daling van de olieprijzen op te vangen

 

 

 

 

 

De economie van Saoedi-Arabië draait op de productie van olie, met een sterke overheidscontrole op alle belangrijke economische activiteiten. De economische groei heeft te lijden onder de gedaalde olieprijzen, en de bbp-groei zal naar verwachting vertragen tot 1,7% in 2016, na een groei van 3,4% in 2015. De economische activiteit wordt ondersteund door lopende grote investeringen in infrastructuur (metro Riyad) en nieuwe industriële projecten (bijvoorbeeld petrochemisch complex Sadara). De bankensector is nog gezond, maar de lagere olieprijs heeft de financiële sector getroffen door een afgenomen liquiditeit. De kredietgroei is vertraagd en de balansen zijn wat verslechterd.

 

 

 

 

 

 

Omdat olie zorgt voor 80% van de overheidsinkomsten, is het niet verrassend dat de dalende olieprijzen zware negatieve gevolgen hebben voor de overheidsfinanciën. In 2015 steeg het begrotingstekort tot bijna 18% van het bbp, terwijl de verwachte daling tot een tekort van 9% van het bbp in 2017 vooral het gevolg is van bezuinigingsmaatregelen. De benzineprijzen zijn sterk gestegen en de subsidies voor elektriciteit, water en brandstof voor de rijke Saudi‘s zijn verlaagd, terwijl privatiseringen gepland zijn en er gesnoeid wordt in de kapitaaluitgaven.

 

 

 

 

 

 

De lopende rekening ging van hoge overschotten in voorgaande jaren naar een tekort van 5,4% in 2015, en in 2016 wordt een nieuw tekort van 9,3% verwacht. Daar staat wel tegenover dat Saoedi-Arabië, dankzij haar heel grote deviezenreserves en lage staatsschuld (14,7% van het bbp in 2015) die tekorten makkelijk zal kunnen financieren. De importdekking bedraagt in 2016 bijna 30 maanden. De afhankelijkheid van buitenlandse financiering bedraagt in 2016 slechts 15% van de deviezenreserves.

Terwijl Saoedi-Arabië in staat is om nog enkele jaren veel uit te geven, zou een structurele verschuiving naar een lange periode van lagere olieprijzen uiteindelijk wel een risico inhouden voor de economie. Een verregaande diversifiëring van de economie, weg van de afhankelijkheid van olie, staat hoog op de politieke agenda. Elk jaar treden jonge Saudi‘s toe tot de arbeidsmarkt, terwijl de economie niet genoeg banen creëert om de bevolkingsgroei bij te benen.