De voedingssector is een belangrijke tak binnen de Franse economie, die volgens de National Association of Food Industries (ANIA) in 2017 een omzet van 180 miljard euro heeft gegenereerd.
- Belangrijke structurele zwakheden belemmeren de sector
- Meer concurrentiedruk vanwege sectorgenoten uit de EU
- Stijging van het aantal betalingsachterstanden en insolventies verwacht in 2019
De voedingssector is een belangrijke tak binnen de Franse economie, die volgens de National Association of Food Industries (ANIA) in 2017 een omzet van 180 miljard euro heeft gegenereerd, een stijging van 3,8% op jaarbasis. Frankrijk is de zesde grootste exporteur van voedingsmiddelen wereldwijd, met leidende posities in segmenten als wijn, suiker, kaas en gevogelte. De Franse voedselhandelsbalans genereerde in 2017 een overschot van 7,5 miljard euro, tegenover 7,2 miljard euro in 2016. Frankrijk geniet een wereldwijde reputatie voor de kwaliteit op het vlak van voedingsproducten. Sommige structurele zwakheden en uitdagingen staan de prestaties van de sector echter in de weg.
De stijging van het overschot op de handelsbalans van vorig jaar is voornamelijk toe te schrijven aan de stijging van zowel de prijzen als het volume van het drankensegment en de hogere export van suiker. Voor de segmenten is de huidige handelsbalans alleen positief voor dranken, zuivel en graan. Wanneer we de dranken niet meerekenen is er zelfs een tekort op de voedselhandelsbalans, dat vorig jaar met 0,5 miljard euro is toegenomen als gevolg van de lagere export van vlees, vis, fruit, groenten, fruit en dierlijke en plantaardige olie. Het jaarlijkse tekort op de voedselhandel binnen de EU verslechtert nog verder doordat Franse voedselverwerkende bedrijven, met name in de vleesindustrie, binnenlands marktaandeel verliezen als gevolg van een gebrek aan concurrentievermogen. Dit blijkt uit een daling van de voedselproductie met 0,6% in 2017, gevolgd door een daling van 1,1% in het eerste halfjaar van 2018.
Toenemend volatiele en stijgende grondstofprijzen (bijvoorbeeld voor boter, melk of tarwe) vormen een grote uitdaging voor de Franse voedselverwerkende industrie. Veel bedrijven in dit segment hebben moeite om hogere inputprijzen door te berekenen, wat wordt gehinderd door de hoge concentratie en marktmacht van retailers en de sterke concurrentie van andere bedrijven binnen de EU. De marges van de voedselverwerkers hebben in 2018 een historisch dieptepunt bereikt, dat bovendien werd beïnvloed door hoge arbeidskosten, hogere belastingen en strengere regelgeving dan die van hun buitenlandse concurrenten. In de zomer van 2017 heeft de Franse regering het initiatief genomen te bemiddelen tussen producenten/verwerkers en retailers via een nationale voedselconferentie (Etats Généraux de l’Alimentation). Dit resulteerde in nieuwe regels voor jaarlijkse prijsonderhandelingen. De meeste voedselproducenten en consortiums vinden deze regels echter nu al ontoereikend.
Over het geheel genomen is de Franse voedingsindustrie nog steeds sterk afhankelijk van de binnenlandse markt, die goed is voor 75% van de inkomsten. Naast de moeilijkheden om prijsstijgingen door te berekenen en het verlies van marktaandeel ten opzichte van buitenlandse sectorgenoten, hebben Franse voedingsbedrijven te lijden onder de vertraging van de consumptiegroei in voeding in Frankrijk. Dit heeft vooral gevolgen voor de zuivelindustrie, aangezien de verkoopvolumes van alle zuivelproducten de afgelopen 18 maanden zijn gedaald. In de vleessector neemt de consumptie van rundvlees en ham structureel af als gevolg van gezondheidsproblemen en veranderde eetgewoonten, terwijl aan de groeiende vraag naar gevogelte in toenemende mate wordt voldaan door import (voornamelijk uit Polen).
Gezien al deze moeilijkheden en uitdagingen is het geen verrassing dat de betalingservaringen in de afgelopen twee jaar nogal slecht zijn geweest en dat betalingsachterstanden en insolventies in 2018 verder zijn toegenomen, vooral in het vleessegment. De toename van de kredietverzekeringsclaims, zowel in aantal als in waarde, wijst erop dat de Franse voedingssector momenteel niet meer zo veerkrachtig is als voorheen. Voor 2019 verwachten we geen sterke opleving. De meeste problemen zijn structureel en volatiele grondstoffenprijzen zijn gemeengoed geworden, aangezien de meeste tariefbelemmeringen zijn afgeschaft. Bovendien zorgen de huidige internationale handelsgeschillen en brexit voor grote onzekerheid voor de Franse voedingssector (het voedselhandelsoverschot met het Verenigd Koninkrijk bedroeg EUR 5,3 miljard in 2017, aangevoerd door wijnen, sterke drank en zuivelproducten). Verwacht wordt dat de winstmarges van Franse voedingsbedrijven in 2019 verder zullen dalen, terwijl de betalingsachterstanden en insolventies blijven toenemen.
Daarom hebben we ons toezicht op gevoelige zaken geïntensiveerd, met meer responsieve en krachtige maatregelen voor bedrijven in de ‘grijze zone’ die het kwetsbaarst lijken. Over het geheel genomen hebben we onze risicoacceptatie voor de zwakkere segmenten (met name vlees) aangepast, maar handhaven we een vrij neutraal acceptatiebeleid voor de hele sector. Fraude blijft een probleem in de Franse voedingssector, vooral in de vleesgroothandel. Opleidingen voor het opsporen van fraude door risicoacceptanten zijn noodzakelijk om hen te helpen bij het opsporen van verdachte patronen.
De sleutel tot succesvol internationaal ondernemen is accurate economische informatie over markten en sectoren, met een intelligente blik naar toekomstige trends.
In dit onderdeel van onze publicatiesectie geven de economische experts van Atradius u een essentiële analyse van de wereldeconomie - verleden, heden en toekomst