MENA Landenrapport - Verenigde Arabische Emiraten

Economieën in het Midden-Oosten en Noord-Afrika

Atradius STAR rating van het politieke risico*:

Algerije: 6 (matig-hoog risico) - positief
Egypte: 6 (matig-hoog risico) - negatief
Jordanië: 5 (matig risico) - negatief
Koeweit: 3 (matig-laag risico) - stabiel
Marokko: 5 (matig risico) - positief
Saoedi-Arabië: 3 (matig-laag risico) - negatief
Tunesië: 5 (matig risico) - negatief
Verenigde Arabische Emiraten: 3 (matig-laag risico) - positief

* De STAR rating loopt van 1 tot 10, waarbij 1 het laagste risico aangeeft en 10 het hoogste.

De 10 ratingstappen zijn samengevoegd tot 5 algemene categorieën om hun  interpretatie in termen van kredietkwaliteit te vergemakkelijken. Beginnende  vanaf het gunstigste deel van het kwaliteitsspectrum, variëren die categorieën van ‘laag risico‘, ‘matig-laag risico‘, ‘matig risico‘, ‘matig-hoog risico‘ tot ‘hoog  risico‘, met een aparte score gereserveerd voor ‘zeer hoog risico‘.

In aanvulling op de 10-puntsschaal zijn aan elke stap op de schaal  ratingmodifiers verbonden: ‘positief‘, ‘stabiel‘ en ‘negatief‘. Dankzij de  ratingmodifiers is het mogelijk om verder te verfijnen en differentiëren tussen landen in termen van risico.

Klik hier voor meer informatie over de Atradius  STAR rating.

Verenigde Arabische Emiraten

 

 

Politieke situatie

Staatshoofd: President Sjeik Khalifa bin Zayed Al Nahyan (sinds november 2004), Emir van Abu Dhabi

Regeringsleider: Vicepresident en premier Mohammed bin Rashid Al Maktoem (sinds december 2006),
Emir van Dubai

Regeringsvorm: Federatie van zeven Emiraten:
Abu Dhabi, Ajman, Fujairah, Dubai, Ras al-Khaimah, Umm al-Qaiwain en Sharjah. Bepaalde bevoegdheden zijn overgedragen aan de federale regering van de VAE (buitenlandse zaken, defensie, munt, infrastructuur en gezondheidszorg), andere zijn voorbehouden aan de Emiraten (vooral economie).

Regeringsvorm: De Hoge Raad (Federal Supreme Council, FSC), die bestaat uit de leiders van de zeven Emiraten, is de hoogste constitutionele autoriteit in de VAE. De president en vicepresident worden  gekozen uit de zeven leden van de Hoge Raad, door de Hoge Raad en voor een termijn van vijf jaar. De  Hoge Raad stippelt het algemene beleid uit en ziet toe op de naleving van de federale wetgeving. De emirs van Abu Dhabi en Dubai hebben een vetorecht.

Bevolking:  9,4 miljoen (naar schatting) - meer dan 80% van de bevolking is immigrant.

De binnenlandse politieke situatie is stabiel

De binnenlandse politiek wordt aanzienlijk beïnvloed door de regerende families en de traditionele stammenstructuren. Politieke partijen en vakbonden zijn verboden en oppositie is haast onbestaand. De Nationale Raad (Federal National Council, FNC) heeft als wetgevend orgaan slechts een adviserende rol.  Toch is er een zekere vorm van politieke liberalisering, in ieder geval in vergelijking met andere staten in de regio.

Een buitenlands beleid in functie van de commerciële belangen van de VAE

De VAE heeft alle belang bij stabiliteit in de regio om te verzekeren dat handel, buitenlandse directe investeringen en toerisme gegarandeerd en gestimuleerd blijven. Om dit te bereiken, streeft het een evenwichtig buitenlands beleid na. De VAE onderhoudt nauwe politieke en economische relaties met de  VS en Europa en steunt de militaire aanwezigheid van de VS in de regio, omdat het Washington  beschouwt als de ultieme bewaker van de veiligheid.

De VAE maken deel uit van de alliantie tegen Islamitische Staat (IS) en heeft in dat verband luchtaanvallen uitgevoerd tegen IS in Syrië en Libië. Door dit engagement is het risico op terroristische aanslagen in de VAE in principe gestegen. De veiligheidstroepen worden echter beschouwd als competent en daadkrachtig. Een golf van arrestaties en veroordelingen van Islamitische activisten in de afgelopen jaren zou de invloed van partijen als de Moslimbroederschap gedecimeerd hebben. In het algemeen zijn er geen aanwijzingen voor grote veiligheidsrisico‘s.

Economische situatie

Lagere olieprijs heeft zijn gevolgen voor de groei

 

 

De economie van de VAE is de op een na grootste in de Arabische wereld (na Saoedi-Arabië). Zij is met succes gediversifieerd, met 71% van het totale bbp van de VAE dat komt uit sectoren die niet aan olie gerelateerd zijn. Terwijl de economie van Abu Dhabi nog sterk afhangt van olie, is Dubai een belangrijke regionale draaischijf voor handel en diensten (olie  vertegenwoordigt slechts 5% van het bbp van Dubai).

Ondanks de algemene diversificatie, zal de economische groei wellicht toch te lijden hebben onder de lagere olieprijs, niet alleen door minder inkomsten uit de olie-export, maar ook doordat de lagere olieprijs Dubai zal raken als dienstverlener (toerisme, handel en investeringen) voor andere olie-exporterende  landen in de regio. Na een stijging van 4,6% in 2014, zal de bbp-groei in 2015 naar verwachting vertragen tot 3,2%.

 

 

Overheidsuitgaven voor infrastructuur zouden de groei wel moeten stimuleren, voornamelijk in Abu Dhabi en Dubai. In Abu Dhabi zal de regering naar verwachting verder investeren in de olie-, gas- en aluminiumindustrieën. De heropleving van de vastgoedmarkt in Dubai na de zware crisis van 2009 heeft de economie ook gestimuleerd. De vrees voor een nieuwe vastgoedzeepbel is afgenomen, doordat de vastgoedprijzen de afgelopen maanden weer gedaald zijn, na maatregelen van de regering om de markt af te koelen (bijvoorbeeld door een plafond in te stellen voor leningen). Grote projecten voor de  Wereldtentoonstelling van 2020 in Dubai zouden de economische groei de komende jaren moeten stimuleren. Verwacht wordt dat de economie van Dubai, goed voor 30% van de economie van de VAE, in 2015 met ongeveer 5% zal groeien. In het licht van de huidige politieke onrust in het Midden-Oosten,helpt het imago van de VAE als veilige en stabiele bestemming om aantrekkelijk te blijven voor investeerders.

Met name Dubai heeft nauwe zakelijke banden met Iran, ook al brengt dat bepaalde politieke spanningen met zich mee. Dubai zal er bijgevolg baat bij hebben dat de sancties tegen Teheran opgeheven worden, nu Teheran en de vijf permanente leden van de VN Veiligheidsraad plus Duitsland een definitief nucleair akkoord hebben gesloten.

Stijgende overheidsuitgaven kunnen eenvoudig gefinancierd worden dankzij de grote hoeveelheid activa

 

 

Het begrotingsevenwicht van de VAE zal in 2015 en 2016 wellicht een tekort worden door hogere overheidsuitgaven en lagere olie-inkomsten. De fiscale break-even olieprijs om uitgavebeloften na te komen stijgt wellicht tot USD 78 per vat in 2015. Maar door de ruime hoeveelheid activa in buitenlandse valuta (reserves en staatsbeleggingsfondsen) kunnen de VAE de hogere uitgaven eenvoudig financieren. De VAE in het algemeen, en Abu Dhabi in het bijzonder, hebben uitgebreide sovereign wealth funds (staatsbeleggingsfondsen, SWF‘s), opgezet om de toekomstige welvaart van het land te verzekeren en  veilig te stellen. Alle SWF‘s zijn naar schatting USD 970 miljard waard. Met activa die op USD 650 miljard geschat worden, is VAE‘s Abu Dhabi Investment Authority (ADIA) het op een na grootste SWF in de wereld, met beleggingen in een breed gamma aan activa, van aandelen en vastrentende effecten tot  infrastructuur. Het speelt ook een toonaangevende rol in de ontwikkeling en het beheer van industrieën.

 

 

Door de omvang van de SWF‘s en de relatief bescheiden buitenlandse schuld (USD 175 miljard in 2015), wordt de solvabiliteitspositie van de VAE als sterk beschouwd. De overheid en overheidsgerelateerde entiteiten van Dubai dragen echter nog steeds een hoge schuldenlast. Met een schuldenlast van USD 135 miljard (132% van het bbp), leeft nog altijd de vrees dat Dubai financieringsmoeilijkheden zou kunnen krijgen. Maar een combinatie van herfinanciering, verkoop van activa en terugbetalingen moet dit onder  controle kunnen houden – zolang het beleggingssentiment in de toekomst niet aanzienlijk verslechtert.

De financiële sector van de VAE is goed gekapitaliseerd en winstgevend. De industrie heeft geprofiteerd van de onrust in andere landen in de regio, doordat private kapitaalstromen sinds 2011 sterk zijn toegenomen. De monetaire indicatoren zijn stabiel: sinds 1980 is de dirham gekoppeld aan de  Amerikaanse dollar en dat zal zo blijven. De kwaliteit van activa is verbeterd door de nieuwe regels van de centrale bank om het soort onverantwoorde leningen van voor 2009 te beteugelen en omdat aan de overheid verbonden bedrijven staatsgaranties moeten aanvragen om zich te verzekeren van  overheidssteun voor hun schulden.