Stijgende werkloosheid: nieuwe kredietrisico's op komst

De Nederlandse arbeidsmarkt staat voor een omslag. Na jaren van extreme krapte voorspelt De Nederlandsche Bank (DNB) een stijging van de werkloosheid naar 4,4% in 2027, terwijl de loongroei geleidelijk afneemt. Voor bedrijven die op krediet leveren aan consumenten-gericht georiënteerde sectoren betekent dit nieuwe risico's én kansen voor wie er slim op inspeelt.

Van krapte naar ontspanning: wat er verandert

De afgelopen jaren kenmerkten zich door een extreem krappe arbeidsmarkt met meer vacatures dan werklozen. Die tijd loopt ten einde. DNB verwacht dat de werkloosheid oploopt van 3,7% in 2024 naar 4,4% in 2027. Dit komt niet door massaal baanverlies, maar door een toename van het aantal mensen dat werk zoekt.

Belangrijke verschuivingen:

• Meer arbeidsaanbod: Gemiddeld 0,8% meer mensen per jaar die werk zoeken
• Minder werkgelegenheidsgroei: Slechts 0,5% per jaar, veel minder dan voorheen
• Dalende loongroei: Daalt geleidelijk van bijna 5% dit jaar
• Zelfstandigen onder druk: Voor het eerst in vier jaar een krimp van het aantal zelfstandigen

Deze ontwikkelingen hebben directe gevolgen voor de koopkracht van consumenten — en daarmee voor bedrijven die daarvan afhankelijk zijn.

Wat betekent dit voor verschillende sectoren?

Sectoren die voorzichtig moeten zijn:

• Retail en horeca: Minder koopkracht betekent dat consumenten kritischer worden bij uitgaven. Vooral non-essentiële aankopen kunnen onder druk komen.
• Consumentendiensten: Van kappersbezoeken tot fitnessabonnementen — alles wat uitgesteld kan worden, wordt mogelijk uitgesteld.
• Woningmarkt gerelateerd: Hoewel huizenprijzen blijven stijgen, kunnen slechts één op de drie huishoudens een gemiddelde woning nog betalen zonder extra financiering.

Sectoren die kunnen profiteren:

• Goedkopere alternatieven: Discounters en budget-merken kunnen marktaandeel winnen van duurdere concurrenten.
• Arbeidsmarkt dienstverlening: Uitzendbureaus, recruitmentbedrijven en omscholingsinstituten kunnen juist meer vraag zien.

Vroege signalen herkennen bij je klanten

De overgang van een krappe naar een meer ontspannen arbeidsmarkt gebeurt niet van de ene op de andere dag. Let op deze vroege waarschuwingssignalen:

Bij werkgevers:

• Minder moeite met het vinden van personeel
• Lagere loonafspraken in nieuwe cao's (al onder 4% in april 2025)
• Meer onderhandelingsruimte bij arbeidsvoorwaarden
• Minder gebruik van inhuurkrachten en uitzendpersoneel

Bij consumentgerichte bedrijven:

• Dalende verkoopcijfers in niet-essentiële categorieën
• Meer klachten over prijzen en minder loyaliteit
• Langere betaaltermijnen of verzoeken om betalingsuitsel
• Meer concurrentie op prijs in plaats van service

De financiële impact: koopkracht onder druk

Hoewel DNB verwacht dat de reële lonen uiteindelijk weer het niveau van 2020 bereiken, betekent dit niet dat alle huishoudens er even goed voorstaan. De lagere loongroei komt bovenop een periode waarin inflatie de koopkracht al heeft aangetast.
Cruciale trends:

• Huishoudens blijven sparen
• Betalingsmoraal kan verslechteren naarmate financiële stress toeneemt
• Consumptiegroei vertraagt tot 1-1,5% per jaar
• Regionale verschillen nemen toe tussen sterke en zwakke arbeidsmarktregio's

Kansen te midden van uitdagingen

Niet alle ontwikkelingen zijn negatief. Een meer ontspannen arbeidsmarkt biedt ook kansen:

• Voor bedrijven die personeel zoeken: Eindelijk weer keuze uit sollicitanten en meer onderhandelingsruimte bij salarissen.
• Voor efficiënte spelers: Bedrijven die kunnen concurreren op prijs krijgen voordeel ten opzichte van duurdere alternatieven.
• Voor B2B dienstverleners: Bedrijven gaan kritischer kijken naar kosten en zoeken naar efficiëntere oplossingen.

Hoe Atradius je helpt in een veranderende markt

In tijden van veranderende arbeidsmarktdynamiek is het cruciaal om kredietrisico's vroegtijdig te herkennen. Atradius ondersteunt je met:

• Sectorspecifieke inzichten: We monitoren hoe arbeidsmarktontwikkelingen verschillende sectoren beïnvloeden en waarschuwen voor opkomende risico's.
• Regionale expertise: Onze analisten begrijpen de lokale arbeidsmarktdynamiek en kunnen inschatten welke regio's het hardst getroffen worden.
• Early warning systemen: We signaleren verslechtering in de financiële positie van bedrijven voordat betalingsproblemen ontstaan.
• Flexibele dekking: Onze kredietverzekering past zich aan veranderende marktomstandigheden aan, zodat je beschermd blijft.

Strategisch navigeren door de omslag

De overgang van een extreem krappe naar een meer ontspannen arbeidsmarkt biedt zowel risico's als kansen. Bedrijven die afhankelijk zijn van consumptie moeten alert zijn op verslechterende betaalcapaciteit van hun klanten. Tegelijkertijd kunnen slimme ondernemers profiteren van meer beschikbaar personeel en veranderende concurrentieverhoudingen.
Het belangrijkste is om de signalen vroegtijdig te herkennen en je risicomanagement daarop aan te passen.
Wil je weten hoe de arbeidsmarktontwikkelingen jouw specifieke sector en klantenbestand kunnen beïnvloeden? Neem contact op voor een vrijblijvend adviesgesprek over hoe je optimaal kunt inspelen op deze veranderingen.