Zet de begroting van Frankrijk de EU onder druk?

Het politieke landschap van Frankrijk is in een nieuwe fase van onzekerheid terechtgekomen na het plotselinge aftreden van premier Sébastien Lecornu, de derde in minder dan een jaar tijd. Lecornu wordt daarmee de kortstzittende premier in de geschiedenis van de Vijfde Republiek. Zijn vertrek onderstreept de toenemende moeilijkheid om een land te besturen dat kampt met diepgewortelde parlementaire verdeeldheid, aanhoudende sociale onrust en een steeds zwaardere schuldenlast.

Lecornu werd geconfronteerd met een versnipperde wetgevende macht en een economie die onder druk stond, met een begrotingstekort dat tot de hoogste van de Europese Unie behoorde. Net als zijn voorgangers stond hij voor een bijna onmogelijke taak: een begroting goedgekeurd krijgen die de fiscale geloofwaardigheid kon herstellen. Het korte ambtstermijn van Lecornu heeft het gevoel van institutionele verlamming alleen maar versterkt.

Met het aftreden van Sébastien Lecornu is de politieke impasse in Frankrijk verder verscherpt. Zijn korte ambtstermijn werd gekenmerkt door toenemende druk om een begroting goed te keuren te midden van wijdverbreide oppositie en sociale onrust. Opeenvolgende regeringen hebben moeite gehad om tegengestelde eisen met elkaar te verzoenen: het vinden van een evenwicht tussen begrotingsdiscipline en politieke haalbaarheid. 

Deze impasse ondermijnt het vertrouwen van het bedrijfsleven en ontmoedigt investeringen, zowel in eigen land als in de hele Europese Unie (EU). Als tweede economie van de EU dreigt de instabiliteit in Frankrijk de collectieve positie van de EU in een kwetsbare mondiale context te verzwakken. Een trage Franse economie heeft een negatief effect op de importvraag en wakkert de roep om protectionisme aan, wat de inspanningen van de EU om nieuwe handelsovereenkomsten te sluiten ondermijnt.

“Deze situatie is niet alleen zorgwekkend voor Frankrijk, maar voor de hele EU”, zegt Christian Bürger, Senior Editor bij Atradius. Bürger voegt hieraan toe: “In een mondiale omgeving die wordt gekenmerkt door handelsspanningen en geopolitieke polarisatie, schetst de politieke impasse en verdeeldheid in de op één na grootste economie van de EU een ongunstig beeld.”

Bedrijven en huishoudens wachten af ​​vanwege politieke instabiliteit

De politieke instabiliteit in Frankrijk blijft wegen op de economische vooruitzichten. Hoewel de val van de regering van François Bayrou al door de markten was geabsorbeerd, heeft het plotselinge aftreden van Sébastien Lecornu opnieuw zorgen gewekt over de continuïteit van het beleid en de begrotingskoers.

Op dit moment handhaaft Atradius zijn prognose van 0,6% bbp-groei voor 2025, gevolgd door 0,7% in 2026. Verwacht wordt echter dat de bedrijfsinvesteringen in de tweede helft van 2025 zullen dalen, samen met een afname van de binnenlandse vraag.

“De bedrijfsactiviteit vertraagt. Bedrijven die met een onzekere omgeving worden geconfronteerd, nemen een afwachtende houding aan ten aanzien van investeringen en aanwervingen”, zegt Christophe Cherry, regionaal directeur van Atradius voor Frankrijk, België en Luxemburg. “Zowel bedrijven als huishoudens wachten af welke richting de nieuwe regering zal inslaan.”

“De meest kwetsbare sectoren zijn met name de automobielindustrie en de bouw”, zegt Cherry. “Frankrijk blijft de leidende landbouwmacht in de EU, maar toenemende wereldwijde concurrentie, handelsspanningen en geopolitieke verstoringen zetten Franse producenten en agrobedrijven onder druk.”

Ondanks de turbulente context tonen bedrijven veerkracht en organiseren ze zich om weer op te krabbelen. Volgens onze laatste Insolvency Outlook zien we in de tweede helft van 2025 een geleidelijke aanpassing naar het niveau van vóór de coronacrisis.

De overheidsschuld zal langer hoog blijven, maar niet volledig vastlopen

Het voorstel van François Bayrou om 44 miljard euro te bezuinigen op de overheidsuitgaven stuitte op hevig verzet. Zijn regering viel na het verlies van een vertrouwensstemming die was uitgeroepen om steun voor het plan te verkrijgen. Het vertrek van Lecornu betekende een halt in de poging tot begrotingsconsolidatie vóór 2027.

“De overheidsschuld zal langer hoog blijven”, zegt John Lorié, hoofdeconoom bij Atradius. “Kredietbeoordelaar Fitch heeft onlangs de Franse schuld verlaagd, waardoor het voor de staat duurder wordt om geld te lenen. Wanneer de regering eindelijk stabiel genoeg is om het begrotingstekort aan te pakken, zal zij drastischer maatregelen moeten nemen om de schuld terug te dringen. Dat is de prijs die Frankrijk zal moeten betalen voor het uitstellen van onvermijdelijke maatregelen.”

Wij verwachten een begrotingstekort van ongeveer 5,4% van het bbp in 2025 en van 5,7% van het bbp volgend jaar, meer dan twee keer zoveel als de voorspelling voor buurland Duitsland. Volgens cijfers die vorige week zijn gepubliceerd, bedraagt de overheidsschuld 3,4 biljoen euro, ofwel bijna 114% van het bbp. Door deze schuldenlast heeft Frankrijk weinig ruimte om economische schokken op te vangen en neemt de kans op grotere financiële instabiliteit in de eurozone toe.

Onwaarschijnlijk risico op besmetting

De zeer hoge overheidsschuld vormt een aanzienlijk risico, zowel in Frankrijk als daarbuiten, met mogelijke gevolgen voor financiële instellingen en de economie van de eurozone in bredere zin. Het aftreden van Lecornu leidde tot een herbeoordeling door beleggers van het vermogen van Frankrijk om de begrotingsdiscipline te herstellen. De groeiende spread tussen Franse en Duitse staatsobligaties weerspiegelt de toenemende onrust op de markt over de politieke situatie in Frankrijk en de gevolgen daarvan voor de houdbaarheid van de schuld op lange termijn.

Frankrijk betaalt nu een hoger rendement op zijn 10-jarige obligaties dan Portugal, Spanje of Griekenland. De groeiende EU-schuld zou de financieringskosten in de hele eurozone kunnen verhogen en de euro kunnen verzwakken. Gezien de nauwe financiële en handelsbanden van Frankrijk met de eurozone, erkennen sommige waarnemers een theoretisch risico op besmetting, hoewel dit onder de huidige omstandigheden algemeen als onwaarschijnlijk wordt beschouwd.

“Het risico van besmetting bestaat, maar zal op dit moment waarschijnlijk niet werkelijkheid worden”, zegt Lorié. "De Europese Centrale Bank heeft maatregelen genomen om een crisis zoals de staatsschuldencrisis van 2008-2012 te voorkomen. Dit zal Frankrijk uiteindelijk dwingen om zijn overheidsfinanciën op orde te brengen. Bovendien zijn de banken in de eurozone beter gekapitaliseerd en hebben huishoudens en bedrijven minder schulden dan in 2008. Maar hoewel een totale begrotingscrisis onwaarschijnlijk is, zorgen de zorgen over de overheidsfinanciën van Frankrijk voor opwaartse druk op de financieringskosten, wat de toch al zwakke groei in de eurozone ondermijnt." 

Frankrijk beschikt nog steeds over structurele sterke punten die de impact van de huidige situatie kunnen helpen opvangen. De inflatie blijft laag, het land is minder dan andere landen blootgesteld aan Amerikaanse invoerheffingen en de werkloosheid ligt onder het historische gemiddelde. Niettemin baart de gespannen situatie van de overheidsfinanciën steeds meer zorgen. Door de aanhoudende politieke impasse blijft het onduidelijk wanneer en hoe deze situatie zal worden aangepakt.

Neem contact met ons op om te ontdekken hoe je jouw kredietrisicostrategie kunt versterken en hoe wij je kunnen helpen om voorop te blijven lopen.