Wat betekent renteverlaging Fed voor de wereldeconomie?

De Federal Reserve (Fed) verlaagde de rente in september met een half procentpunt en kondigde aan dat er nog meer renteverlagingen zullen volgen. Zal dit de wereldwijde economische groei stimuleren?

Na maanden de rente op hetzelfde niveau te hebben gehouden sloot de Fed zich in september eindelijk aan bij de cyclus van monetaire versoepeling met een renteverlaging van 50 basispunten (bps).

Hoewel deze stap door iedereen werd verwacht, waren sommige economen verrast door de omvang van de verlaging. Tot nu toe waren Amerikaanse beleidsmakers dit jaar steeds voorzichtiger met renteaanpassingen dan hun tegenhangers in andere geavanceerde economieën.

Met deze 'jumbo' verlaging komt de Fed op één lijn met de Europese Centrale Bank (ECB), die een half procentpunt van haar belangrijkste depositorente afhaalde met verlagingen van 25 basispunten in juni en september. Beide centrale banken laten doorschemeren dat er tegen het einde van het jaar meer zal volgen.

Economen reageerden over het algemeen positief op het besluit van de Fed, dat werd ingegeven door een dalende inflatie en zwakker dan verwachte werkgelegenheidscijfers.

Bevestiging van inzetten neerwaartse trend van de rente

De bredere implicatie van het besluit van de Fed om de rente voor het eerst in vier jaar te verlagen, is dat het inzetten van de de neerwaartse trend van de wereldwijde rente nu vast lijkt te staan.

We verwachten verdere renteverlagingen van 25bps in de VS in november en december, nu het beleid meer gericht is op het beschermen van de werkgelegenheid. We voorzien verdere verlagingen van 25bps per kwartaal in 2025, waardoor de rente eind volgend jaar tussen 3,25% en 3,5% zal uitkomen.

Waar de centrale banken van geavanceerde economieën hun rentebeslissingen voornamelijk baseren op lokale en regionale factoren, geeft het besluit van de Fed de wereldwijde richting aan. De ECB streeft zou de  depositorente kunnen verlagen naar 1,75% tegen eind 2025, vergeleken met 3,5% nu. De Bank of England (BoE) zal waarschijnlijk voorzichtiger zijn, maar de rente kan nog steeds dalen tot 3% in dezelfde periode. President Klaas Knot van de Nederlandsche Bank (DNB) verwacht de rente in Nederland in de eerste helft van 2025 verder te kunnen verlagen.

Interessanter op dit moment is wat er gebeurt in opkomende markten. Voor landen in Azië en Latijns-Amerika speelt de rente in de VS een belangrijke rol in het monetair beleid. De renteverlaging van de Fed geeft dan ook ruimte om de rente lokaal ook te verlagen. Of dat ook gebeurt hangt af van de situatie in het betreffende land.

Dat geldt nog sterker  voor de centrale banken van de Samenwerkingsraad van Arabische Staten in de Golf (GCC), waarvan veel leden hun valuta koppelen aan de Amerikaanse dollar. Saoedi-Arabië, de VAE, Oman en Bahrein hebben de 50bps verlaging van de Fed al doorgevoerd en zullen waarschijnlijk in de pas blijven lopen in 2024 en 2025. De Centrale Bank van Koeweit verlaagde haar rente met 25bps.

Het werkelijke effect van renteverlagingen

Renteverlagingen worden gebruikt als een economische stimulans. Als de rente daalt, wordt geld lenen voor consumenten en bedrijven goedkoper. Zo kunnen consumenten dan makkelijker onroerend goed en duurzame consumptiegoederen kopen en bedrijven investeringen makkelijker betalen. Het vertrouwen neemt toe en de economie krijgt een zetje in de rug.  

Maar dit zal pas over een langere periode voelbaar zijn. Ten eerste blijft de rente in de VS ver boven het gemiddelde van voor de pandemie. Ten tweede, hoewel de renteverlagingen onmiddellijk van kracht worden, zal het enige tijd duren voordat de effecten doorwerken in de reële economie. Dat komt omdat de rente vaak voor langere periode is vastgelegd.

Voorlopig zou de echte stimulans kunnen komen van het vertrouwen dat het vooruitzicht van aanhoudende renteverlagingen opwekt bij consumenten, investeerders en bedrijfsleiders. Als consumenten zich beter gaan voelen over hun economische vooruitzichten, beginnen ze grote aankopen en zelfs verhuizingen te overwegen. Bedrijven vinden het makkelijker om financiering aan te trekken en investeren in nieuwe apparatuur of plannen nieuwe projecten.

Effect renteverlaging op sectoren

De renteverlaging van de Fed werkt op diverse manieren door in verschillende Amerikaanse sectoren. Hieronder gaan we nader in op een aantal hiervan.

Grondstoffen

Grondstoffen zouden een van de eerste sectoren kunnen zijn die profiteren van het besluit van de Fed. Als de kapitaalkosten dalen, komt er meer ruimte voor investeringen en dan groeit de vraag naar grondstoffen. De olieprijzen stegen in de week na de aankondiging, deels door de hoop dat renteverlagingen de wereldeconomie zouden stimuleren. De prijzen van industriële metalen stegen ook door de verwachting van beleggers dat de vraag zal toenemen doordat de productie gestimuleerd wordt. De goudprijs bereikte een recordhoogte en zou verder kunnen stijgen, omdat lagere rentetarieven beleggers teruglokken naar de markt voor edelmetalen Dat geldt ook, en dat is veel belangrijker voor de economie, voor de aandelenkoersen.

Detailhandel

Detailhandelaren hopen dat consumenten met toegang tot goedkopere hypotheken en autoleningen het geld dat ze daardoor overhouden uitgeven in winkels, vooral ook aan duurzame consumptiegoederen. In de nasleep van het besluit van de Fed verlaagden kredietmaatschappijen snel de APR (jaarlijks rentepercentage) op verschillende creditcards en de Amerikaanse hypotheekrente daalde al in afwachting van het besluit van de Fed.  

Productie

Wanneer consumenten weer gaan uitgeven, voeren fabrikanten hun productie op, waardoor een domino-effect ontstaat in de toeleveringsketen. Met lagere rentetarieven hebben producenten toegang tot goedkopere financiering, waardoor ze kunnen investeren in apparatuur, technologie en mankracht om goederen efficiënter te produceren of nieuwe productlijnen te creëren.

Logistiek

Naarmate economieën op stoom komen, versnelt de wereldwijde stroom van grondstoffen, onderdelen en eindproducten. Logistieke bedrijven gebruiken de groeiende orderportefeuilles om te investeren in nieuwe voertuigen en technologie. De bedrijfskosten dalen wanneer eerdere leningen worden geherfinancierd tegen lagere tarieven.

Redenen voor voorzichtigheid

Het besluit van de Fed om te beginnen met het verlagen van de rentetarieven werd alom verwacht en is over het algemeen positief ontvangen (hoewel één groep - spaarders - minder enthousiast zal zijn). Maar de echte voordelen zullen pas komen als de rente veel lager is, en economen waarschuwen dat er een aantal risico's aan dat scenario kleven.

“Een escalatie van het conflict in het Midden-Oosten kan de olieproductie en de wereldwijde toeleveringsketens verder verstoren”, zegt Dana Bodnar, econoom bij Atradius. ”We staan ook voor belangrijke Amerikaanse verkiezingen in november. Een overwinning voor Harris zou een teken van continuïteit zijn, terwijl Trump heeft beloofd om grote invoerheffingen in te voeren, een zet die de inflatierisico's zou kunnen vergroten, wat op zijn beurt de rente langer hoger zou kunnen houden.”

Zoals de zaken er nu voor staan, verwachten we niettemin gestage renteverlagingen in de VS, Europa en een groot deel van de wereld in 2025. De bredere hoop is dat de wereldeconomie eindelijk het einde van een moeilijke cyclus heeft bereikt en de terugkeer van serieuze en aanhoudende groei inluidt.