Europese betalingen in transitie: de digitale euro

Digitale euro krijgt groen licht: wat betekent dit voor Nederlandse ondernemers?

De Europese Centrale Bank (ECB) heeft op 30 oktober 2025 een belangrijk besluit genomen: het digitale euro-project gaat door naar de volgende fase. ECB-president Christine Lagarde benadrukte dat "geld een publiek goed is" en dat centrale banken de verantwoordelijkheid hebben om dit publiek goed ook in digitale vorm beschikbaar te stellen. Maar wat betekent deze ontwikkeling voor Nederlandse bedrijven en welke kredietrisico's en kansen brengt de digitale transformatie van betalingsverkeer met zich mee?

Waarom de digitale euro er komt

De ECB heeft besloten om de technische voorbereidingen voor de digitale euro te versnellen, met als doel Europa's digitale soevereiniteit te waarborgen. Volgens president Lagarde is de digitale euro "de digitale vorm van een bankbiljet" en essentieel om geld als publiek goed te behouden in een steeds digitalere economie. De cijfers onderstrepen de urgentie: momenteel wordt twee derde van alle digitale betalingen in de eurozone afgehandeld door niet-Europese bedrijven. Europese banken intermediëren slechts één derde van de digitale betalingen. Deze afhankelijkheid van buitenlandse betalingssystemen vormt niet alleen een soevereiniteitsrisico, maar ook een potentieel kredietrisico voor ondernemers die afhankelijk zijn van stabiele betalingsinfrastructuur.

Impact op het Nederlandse bedrijfsleven

Voor Nederlandse ondernemers brengt de introductie van de digitale euro zowel kansen als aanpassingen met zich mee. De ontwikkeling heeft directe gevolgen voor verschillende sectoren:

• Financiële sector en fintechs: Banken krijgen toegang tot een pan-Europese betalingsinfrastructuur, waardoor ze kunnen concurreren op Europees niveau zonder eigen kostbare infrastructuur te bouwen. ECB-bestuurslid Fabio Panetta benadrukt dat de adoptiekosten beperkt blijven tot ongeveer 3% van de jaarlijkse IT-kosten van banken, terwijl de potentiële omzetgroei aanzienlijk kan zijn.
• E-commerce en retail: Online handelaren krijgen toegang tot een gestandaardiseerd, goedkoper Europees betalingssysteem. Dit verlaagt transactiekosten en vermindert afhankelijkheid van Amerikaanse betaalplatformen, wat kredietrisico's bij cross-border transacties kan verlagen.
• Exporterende bedrijven: De digitale euro kan internationale betalingen vergemakkelijken en goedkoper maken, vooral binnen de eurozone. Voor Nederlandse exporteurs, die sterk afhankelijk zijn van handel binnen Europa, biedt dit kansen voor efficiëntere cashflowmanagement.
• MKB-ondernemers: Kleinere bedrijven profiteren van lagere transactiekosten en eenvoudigere grensoverschrijdende betalingen, wat de concurrentiepositie verbetert en kredietrisico's bij Europese afnemers kan verlagen.

Kredietrisico's in de overgangsperiode

Hoewel de digitale euro kansen biedt, moeten Nederlandse ondernemers alert blijven op kredietrisico's tijdens de transitiefase:

• Technologische investeringen: Bedrijven moeten investeren in nieuwe systemen en processen. De ECB schat de implementatiekosten voor de hele eurozone op ongeveer 6 miljard euro over vier jaar. Voor individuele bedrijven kunnen deze aanpassingskosten tijdelijk drukken op de liquiditeit.
• Concurrentieverstoring: Bedrijven die achterblijven bij digitale adoptie lopen het risico marktaandeel te verliezen. Uit de ECB's bedrijfsenquête blijkt dat veel ondernemingen hun IT-infrastructuur al moderniseren en kunstmatige intelligentie integreren. Wie deze transitie mist, ziet kredietwaardigheid mogelijk verslechteren.
• Wisselende regelgeving: De MiCAR-regelgeving voor crypto en stablecoins creëert een nieuw speelveld. Bedrijven die handelen met partijen buiten Europa moeten rekening houden met verschillende regelgevingskaders, wat compliance-risico's en kredietrisico's met zich meebrengt.
• Betalingsgedrag klanten: Tijdens de overgangsfase kunnen betalingsvertragingen ontstaan door technische aanpassingen. Nederlandse ondernemers moeten hun debiteuren monitoring intensiveren en betalingstermijnen scherp volgen.

Waar moet je als ondernemer op letten?

De komende jaren zal de digitale euro geleidelijk worden geïntroduceerd. Nederlandse ondernemers kunnen zich voorbereiden door: 

1. Cashflow monitoring te intensiveren tijdens de transitiefase naar digitale betalingssystemen
2. Kredietwaardigheid van Europese handelspartners te blijven monitoren, vooral degenen die mogelijk moeite hebben met digitale transitie
3. Betalingsvoorwaarden aan te passen aan nieuwe digitale mogelijkheden en risico's
4. IT-investeringen tijdig te plannen om concurrentievoordeel te behouden
5. Diversificatie van betalingsmethoden te overwegen om afhankelijkheid te verminderen

Let specifiek op sectoren die traditioneel achterblijven bij digitalisering, zoals delen van de bouw, agrarische sector en traditionele detailhandel. Hier kunnen kredietrisico's toenemen als deze bedrijven de transitie naar digitale betalingen niet tijdig maken.

Economische context: groei onder druk

De digitale euro-ontwikkeling komt op een moment dat de Europese economie met uitdagingen kampt. De eurozone groeide in het derde kwartaal van 2025 met slechts 0,2%, waarbij de dienstensector het goed deed, maar de industrie leed onder hogere tarieven en onzekerheid. Voor Nederlandse ondernemers betekent dit dat kredietrisico's in bepaalde sectoren verhoogd blijven. De ECB hield de rente onveranderlijk, met inflatie op 2,2% in september. De groei van kredietverlening aan bedrijven daalde licht naar 2,9%, terwijl banken hun kredietvoorwaarden aanscherpten vanwege toegenomen risicobewustzijn.

Hoe Atradius je ondersteunt bij digitale transitie en kredietrisico's

De introductie van de digitale euro en de bredere digitalisering van betalingsverkeer vereist dat Nederlandse ondernemers hun kredietrisicomanagement aanpassen. Atradius helpt je hierbij op meerdere manieren:

• Monitoring van digitale transitierisico's: Wij volgen welke bedrijven en sectoren achterblijven bij digitalisering en waarschuwen je tijdig voor verhoogde kredietrisico's bij je afnemers.
• Europese marktinzichten: Met onze pan-Europese expertise beoordelen we de impact van de digitale euro op verschillende markten en sectoren, zodat je weloverwogen beslissingen neemt over kredietlimieten.
• Bescherming tijdens overgangsperiode: Kredietverzekering van Atradius beschermt je tegen betalingsuitval als klanten tijdens de digitale transitie in financiële problemen komen. Dit waarborgt je cashflow terwijl de Europese betalingsinfrastructuur moderniseert.
• Kredietinformatie en kredietcheck: Voordat je zaken doet met nieuwe Europese partners, voeren we een grondige kredietwaardigheidscheck uit. We analyseren niet alleen financiële cijfers, maar ook de digitale gereedheid van potentiële klanten.
• Sector-specifieke expertise: Onze specialisten kennen de digitale transitie-uitdagingen per sector en adviseren over specifieke risico's in fintech, e-commerce, retail en andere branches die direct worden beïnvloed door de digitale euro.

De digitale euro is meer dan een technologische ontwikkeling. Het is een fundamentele verandering in hoe Europese bedrijven zaken doen. Met de juiste voorbereiding en kredietbescherming kunnen Nederlandse ondernemers profiteren van de kansen die deze transitie biedt, terwijl je risico's beheerst blijven. Wil je weten hoe de digitale euro jouw bedrijf beïnvloedt en hoe je kredietrisico's tijdens deze transitie kunt beheersen? Neem contact op met Atradius voor een vrijblijvend adviesgesprek. Onze experts analyseren je specifieke situatie en adviseren over kredietbescherming die past bij jouw Europese ambities.